Fabel of feit: koolhydraten zijn slecht voor je en ze maken je dik!
Wanneer het gaat om afvallen, denken de meeste mensen dat zij als eerste de koolhydraten moeten schrappen uit hun voeding. Ze zouden slecht voor je zijn en je hartstikke dik maken. Geen wonder dat dit het meest gebruikte voedingsadvies is om snel af te vallen. Echter gaan snel en makkelijk afvallen wel samen met een gezond leven?
Wanneer je eet volgens de voedingsrichtlijnen en de schijf van vijf, bestaat je voeding per dag voor zo’n 40 tot 70% uit koolhydraten. Hierbij komt nog 20 tot 40% uit vet, waarvan maximaal 10% verzadigd vet en 10 tot 20% aan eiwitten. Kortom: koolhydraten zijn de voornaamste bouwstenen voor je lichaam. Daarnaast geven ze je net als eiwitten en vetten, energie om de dag door te komen.
Suikers, zetmeel en vezels zijn allemaal koolhydraten. Hierin is onderscheid te maken in enkelvoudige en meervoudige koolhydraten. Hierin maak je letterlijk onderscheid in of de koolhydraten uit één of meerdere suikermoleculen bestaat.
Naast het onderscheid in meervoudige en enkelvoudige koolhydraten, valt er ook onderscheid te maken tussen verteerbare en onverteerbare koolhydraten. Verteerbare koolhydraten kunnen worden afgebroken door het lichaam en worden gebruikt als energiebron. Niet verteerbare koolhydraten zijn voedingsvezels. Deze kunnen niet worden afgebroken door het lichaam en dus niet worden gebruikt als energiebron. In plaats daarvan vormen ze een deel van de ontlasting en houden ze deze soepel. Voldoende vezels zijn dus heel belangrijk om een goede stoelgang te behouden. Vezels hebben nog veel meer belangrijke functies, maar daar hebben we het vandaag niet over.
In je speeksel zitten enzymen die verteerbare koolhydraten af kunnen breken. Ook in je dunne darm bevinden zich enzymen die ze kunnen afbreken. Afgebroken koolhydraten worden via je darmwand opgenomen en via je bloedbaan vervoerd door je lichaam. Het ligt dus aan de samenstelling van de koolhydraten hoe snel deze worden opgenomen door je lichaam. Hoe meer suikermoleculen zich in je koolhydraten bevinden, hoe langer het duurt voor deze opgenomen kunnen worden. Deze opname is dus ook heel gedoseerd. Koolhydraten met een enkel suikermolecuul worden direct opgenomen door je lichaam.
Veel mensen zijn in de veronderstelling dat door veel koolhydraten te eten, je lichaam extra vet opslaat. Dit klopt deels. Na de vertering van koolhydraten komen ze voornamelijk als glucose in je bloedbaan terecht. Glucose vormt een heel belangrijke energiebron. Met behulp van insuline wordt de glucose in je cellen opgenomen. Ook kan een teveel aan glucose in je lever en spieren worden opgeslagen. Dit is handig voor als je een keer snel energie nodig hebt. Je lichaam kan echter wel maar een beperkte voorraad aan glucose aanleggen. Daarom worden de koolhydraten uit je eten en drinken voornamelijk verbrand. Als je veel koolhydraten eet, en daarnaast meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, zal je lichaam voornamelijk energie uit de koolhydraten gebruiken en wordt het vet uit je voeding opgeslagen in je lichaam.
Naast dat koolhydraten dus een belangrijke energiebron zijn voor inspanningen, kunnen je hersenen niet zonder glucose: een afbraakproduct van koolhydraten. Om deze fatsoenlijk te laten werken heb je dus voldoende koolhydraten nodig. Het is echter wel belangrijk om te kijken welke koolhydraten je precies binnenkrijgt. Koolhydraten uit volkorengraanproducten, groente en fruit zijn de koolhydraten die het meest gunstige effect hebben op je gezondheid. Koolhydraten uit frisdrank, vruchtensappen, koek en witte graanproducten leveren voornamelijk nadelen voor de gezondheid op. We kunnen dus concluderen dat koolhydraten dus absoluut niet ongezond zijn, zolang je maar let op welke koolhydraten je voornamelijk binnenkrijgt!